Gehakt eten we allang niet meer alleen op de woensdag. En daarom hebben wij een heerlijk recept voor jullie klaar staan voor Italiaanse gehaktballetjes. Lekker voor bij de borrel, pasta, op stokbrood of om mee te nemen naar een feestje. Maar waarom horen we nu dan vaak nog steeds over ‘Woensdag Gehaktdag’?
Wist je dat vroeger op woensdag gehakt eten een gebruikelijke gewoonte was? Dat had alles te maken met hoe slagers werkten. Op maandag ontvingen ze vers aangeleverde dieren, die meestal diezelfde dag nog geslacht werden. Dinsdag was het moment om de beste stukken vlees, zoals biefstuk en karbonades, van het dier te snijden. Op woensdag werden de overgebleven delen vermalen tot gehakt. Aangezien er toen nog geen koelkasten waren, was het slim om het gehakt meteen op te eten. Dus, ja, woensdag was écht gehaktdag!
De bekende uitdrukking ‘Woensdag Gehaktdag’ ontstond later, in 1949 om precies te zijn. Toen hadden slagers een wedstrijd waarbij ze op zoek waren naar de beste slogan. De persoon die de winnende slogan bedacht, kon maar liefst 25 gulden verdienen. En je raadt het al – de slogan ‘Woensdag Gehaktdag’ won de prijs. Niet alleen slagers, maar ook slimme marketeers begonnen de uitspraak te gebruiken. En zo raakte ‘Woensdag Gehaktdag’ steeds meer ingebakken in ons dagelijks taalgebruik.
Nee, politici zitten niet op woensdag gehakt te eten. Hier gaat het om een andere betekenis van Gehaktdag, ook wel verantwoordingsdag genoemd. Deze dag valt elk jaar op de derde woensdag van mei. Het is eigenlijk de tegenhanger van Prinsjesdag, wanneer de nieuwe begroting wordt gepresenteerd. Tijdens Gehaktdag leggen ministeries (via jaarverslagen) verantwoording af over hun financiën en het beleid van het voorgaande jaar. Kort gezegd: zijn de plannen van Prinsjesdag goed uitgevoerd? Daarover wordt flink gediscussieerd. Politici maken dan als het ware ‘gehakt’ van elkaars argumenten.
3 teentjes knoflook
1 laurierblad
1/4 tl rode pepervlokken
30 ml olijfolie
800 ml tomaten uit blik
2 sneetjes wit sandwichbrood
60ml melk
450g kalfsgehakt
150g vers geraspte Parmezaanse kaas
1 ei
1 teentje knoflook
10 g bladpeterselie
1/2 tl zout
1/2 tl venkel
1/4 tl gedroogde oregano
1/4 tl rode pepervlokken
In een grote anti-aanbakpan op middelhoog vuur, lichtjes de knoflook bruin bakken in olie samen met het laurierblad en de rode pepervlokken. Voeg de tomaten toe en laat ze 30 minuten sudderen. Wanneer ze beginnen te breken, plet de tomaten grof met behulp van een aardappelstamper. Breng op smaak met zout en peper. Houd warm.
Ondertussen, in een keukenmachine, maal het brood tot het de grootte heeft van broodkruimels. Het kan hierbij helpen als je het zelf al flink uit elkaar scheurt. Week de broodkruimels in een grote kom in de melk gedurende 5 minuten. Voeg de overige ingrediënten toe en meng goed met je handen.
Vorm met olie ingevette handen – dit zorgt ervoor dat het minder aan je handen plakt – kleine gehaktballetjes van het mengsel.
Plaats de gehaktballetjes in de tomatensaus, dek af en laat 10 minuten sudderen op middellaag vuur, waarbij je ze tijdens het koken een paar keer omdraait. Haal het deksel eraf en laat nog 10 minuten doorgaren of tot ze gaar zijn.
Serveer de gehaktballetjes met geblancheerde rapini, pasta vers brood of heerlijk los als tapas hapje bij de borrel.